"Πως οργανώνεται ένα ηχητικό σύμπαν . . "

ΠΗΓΗ :  ΜΕΣΩ   E-MAIL    KAI MΕΣΩ  GOOGLE +  

Eleimon Papavasiliou

Η αντιφωνία είναι ένα μορφικό πρότυπο.

Παραμένει θέμα ελεύθερης επιλογής
η απομόνωση κάποιας από τις μορφές συντακτικής οργάνωσης.

Δεν μπορεί να παραβλεφθεί το ενδιαφέρον που παρουσιάζεται
με την χρήση ομοιογενών οργανισμών.

Έχουμε όμως πρόσθετο πλούτο όταν αναπτύσσονται
τα διάφορα παιγνίδια επιρροών μεταξύ διαφορετικών κριτηρίων.

Μπορούμε όχι μόνο να συνδυάσουμε αυτά τα κριτήρια,
αλλά να δημιουργήσουμε γέφυρες από το ένα στο άλλο.

Δηλαδή, μια μονοφωνία μπορεί να παρουσιάσει
μια "ελαττωμένη" πολυφωνία,
όπως και μια πολυφωνία στην πραγματικότητα
να είναι η κατανομή, η "διασπορά" μιας μονοφωνίας.

Προτού ακόμα δούμε αυτά τα βασικά κριτήρια,
πρέπει να υπογραμμίσουμε την ενότητα της ταξινόμησης.

Μπορούμε αρχικά να παραθέσουμε :
την μονορρυθμία, ομορρυθμία,  ετερορρυθμία και  πολυρρυθμία.

Αποτελούν την έκφραση με χρονικούς όρους των λειτουργιών.

Δεν μπορούμε να έχουμε με αυτή την αντιστοιχία αποκλίσεις,
πολύ περισσότερο διαφορές φάσης.

Αναντίρρητα η αντιστικτική πολυφωνία
συντάσσεται με την αντιστικτική πολυρρυθμία,
και αυτό ισχύει για όλες τις έννοιες της ταξινόμησης.

Ενώ οι σχηματισμοί τονικών υψών μιας πολυφωνίας
είναι π.χ. οργανωμένοι σύμφωνα με την αυστηρή αντίστιξη,
μπορούν οι σχηματισμοί της πολυρρυθμίας
να είναι οργανωμένοι σύμφωνα με μια ελεύθερη αντίστιξη.

Το ίδιο ισχύει και για τις υπόλοιπες έννοιες.

Αυτό είναι που ονομάζω διαφορά φάσης,
ακόμα και αν αλλάζει η μορφή εμφάνισης
η κατηγορία παραμένει η ίδια.

Όσον αφορά τις γενικές ιδιότητες,
τις οποίες απαιτεί η τοποθέτηση μιας ετεροφωνίας
συγκρατώ τις ακόλουθες,
προχωρώντας από τις γενικές στις πιο ειδικές :

1.  Η φύση :
2.  Η ύπαρξη
3.  Ο αριθμός
4.  Η εξάρτηση (αφετηρία ή κατάληξη της ετεροφωνίας)

Ανάλογα με τον βαθμό διαφοροποίησης απέναντι στο πρότυπο
ονομάζω την ετεροφωνία : συμπτωτική  ή ασυμπτωτική.

1.  Η φύση :
η ετεροφωνία είναι :

α) ποικιλματική όταν εισάγει επιφανειακά στοιχεία,

β) δομική όταν ακολουθεί μια αληθινή δομική παραλλαγή,
αν όχι μια δομή πλήρως ανεξάρτητη και ανομοιογενή
με αυτή του προτύπου.

2.  Η ύπαρξη :
Η ετεροφωνία είναι :

α) αναπόφευκτη όταν πρέπει να παιχτεί οπωσδήποτε,

β) προαιρετική όταν δίνεται η δυνατότητα
να παιχτεί ή να παραλειφθεί.

3.  Ο αριθμός :
η ετεροφωνία είναι :
απλή, διπλή, τριπλή κ.ο.κ. ανάλογα με τον αριθμό των δομών.

4.  Η ανεξαρτησία :
η ετεροφωνία είναι :
προσδεδεμένη στο πρότυπο
σε κάποιο σταθερό, αμετάβλητο σημείο
είτε αυτό είναι τονικό ύψος (ή σύμπλεγμα τονικών υψών),
είτε μια παύση μετακινούμενη όταν η αρχή και το τέλος της
τοποθετούνται μέσα σε ένα χρονικό διάστημα,
ένα χρονικό πεδίο -
πράγμα που έχει αντίκτυπο στον τρόπο γραφής,
μιας και τα τονικά ύψη θα πρέπει να υπακούσουν,
σε αυτή την πιθανή διαφορά φάσης
που εξαρτάται από το χρονικό πεδίο.

Αυτές είναι οι 4 ιδιότητες που καθορίζουν τον τρόπο παραγωγής :

Εδώ μπαίνουν στο παιγνίδι οι 4 ιδιότητες του ήχου :

1.  α) Τα απόλυτα τονικά ύψη :
           ή αλλιώς : οι "ειδετικά" καθορισμένοι ήχοι

     β)  τα σχετικά τονικά ύψη :
           οι ήχοι οι τοποθετημένοι μέσα στις πραγματικές περιοχές.

2.   α)  οι ρυθμοί σαν διάρκειες :
            δηλαδή η στατική αξία των διαρκειών, οι σχέσεις τους.

      β)  οι ρυθμοί σαν tempo
            δηλαδή η θέση σε κίνηση αυτών τω σχέσεων.

3.   Το ηχόχρωμα : το όργανο, δηλαδή η ομάδα οργάνων
      μέσω της οποίας η ετεροφωνία γίνεται πράξη
      (ή μιλώντας άσχετα από τα όργανα : η σχέση ανάμεσα
       σε μορφικά και "μορφοποιά" χαρακτηριστικά.

4.   α) η γενική στάθμη της έντασης
           η σχέση μεταξύ των δυναμικών εξωτερικών δομών.

      β) το δυναμικό προφίλ
           η εξέλιξη των εσωτερικών δομών στο δυναμικό πεδίο
          που εκτείνεται μέχρι το σβήσιμο του ήχου.

eleimonpap.blogspot.com