Φτάνει πια με τη λέξη "προοδευτικός"!

 

Του Ανδρέα Ζαμπούκα 

Κάποτε, τα κόκκινα και μαύρα ολοκληρωτικά καθεστώτα έφτιαχναν την δική τους ιδιαίτερη «βίβλο» λεκτικού φετιχισμού. Αυτό το «ιερό» εγχειρίδιο ήταν πάντα πρόχειρο για να καλύψει τις ανάγκες επικοινωνίας με τις μάζες. Εξυπηρετούσε επίσης την επίκληση στην αυθεντία που είχε ανάγκη κάθε μέλος του κόμματος, για να ενταχθεί στον συλλογικό σημειολογικό κώδικα και να γίνει αποδεκτό. Ο Αντρέι Χανόι, επιλογή του Στάλιν μετά τον πόλεμο, προώθησε μια νέα ιδεολογική επανάσταση βασισμένη σε καινούριες έννοιες, χρηστικές στην επανάληψη. Λίγα χρόνια πριν,  ο Γκαίμπελς συμβουλευόταν πολλές φορές διακεκριμένους γλωσσολόγους, για να πλέξει καλύτερα τη σημειολογία της ναζιστικής προπαγάνδας. 

Στη δική μας περίπτωση, η ορολογία των δεξιών κυβερνήσεων πλαισίωσε το τρίπτυχο «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», με συνηθέστερες αναφορές στο έθνος, στις ρίζες, στην ορθοδοξία και στο πολτοποιημένο «ηρωικό» παρελθόν. Όλα αυτά βέβαια, μέχρι να εμφανιστεί η ασυναγώνιστη μορφή του Ανδρέα. Αυτός ξέφυγε τελείως από τις τετριμμένες παραδοσιακές μορφές προπαγάνδας και συνέθεσε ένα ανεπανάληπτο κώδικα ακατάληπτου κοινωνιολογικού φορμαλισμού στη γλώσσα, που δικαίως τον καθιστά ιστορική μορφή στην παγκόσμια πολιτική προπαγάνδα. Κατάφερε δηλαδή, αυτό που μόνο οι σύγχρονες μορφές διαφήμισης μπόρεσαν να εφαρμόσουν, αίροντας τα εμπόδια στη διαστρωμάτωση του καταναλωτικού κοινού. Ο Α. Παπανδρέου έβαλε στο λεξιλόγιο των Ελλήνων σημεία που ούτε η σκληρή σοβιετική μιντιακή κολεκτίβα δεν τόλμησε να εκλαϊκεύσει και πέτυχε να ομογενοποιήσει μέσω αυτού, όλες τις κοινωνικές τάξεις. Πρόκειται πραγματικά, για ένα σατανικό στη σύλληψη του σχέδιο, που ακόμα οι κοινωνιολόγοι –ίσως και οι ψυχολόγοι– δεν το έχουν αγγίξει.

Τίποτα δεν θα είχε πια σημασία από αυτά αν δεν άφηναν την οδυνηρή τους κληρονομιά, ως σήμερα. Για παράδειγμα, αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κάνει την οποιαδήποτε πολιτική κίνηση αλλά και τον καθένα, που θέλει να προτάξει «εαυτόν» στη διάθεση του λαού, να ευαγγελίζεται τον όρο «προοδευτικός»; Γιατί υπάρχει αυτή η ανάγκη της διαφοροποίησης από τους άλλους; Θεωρεί δηλαδή ότι όλοι βράζουν στο συντηρητισμό τους, ενώ αυτός «πεφωτισμένος» από την αέναη λάμψη της «αριστεροσύνης», έχει το χάρισμα να σώσει τη χώρα...
Ποιος είναι τελικά αυτός ο «προοδευτικός» χώρος και οι «προοδευτικοί» αγωνιστές του; Υπάρχει άραγε κάποιο δείγμα καταξίωσης του όρου «προοδευτικός» στην πρόσφατη πολιτική ιστορία και δεν το ξέρω; Απ ό,τι θυμάμαι, όλοι αυτοί που χρησιμοποίησαν τη λέξη στο πολιτικό τους λεξιλόγιο και στα συνθήματα τους, καταχρέωσαν τη χώρα, κατέστρεψαν την κουλτούρα της με τον σάπιο λαϊκισμό τους και ισοπέδωσαν τις συνειδήσεις των Ελλήνων, ποιος ξέρει για πόσες γενιές ακόμα! Κι αν ο λαός, ως συνήθως, έχει μνήμη χρυσόψαρου, οι άλλοι, οι «πνευματικοί» άνθρωποι που έχουν διαβάσει και πέντε βιβλία, πως εμμένουν σε ιδεολογικές ψυχώσεις και ξεπερασμένα κλισέ;

Aλλά για να δούμε τι θα πει «προοδευτικός». Προοδευτικότητα είναι μια αφηρημένη έννοια η οποία κινεί τη δημιουργική εξέλιξη πραγμάτων και καταστάσεων, εντός ενός υφιστάμενου πολιτισμικού πλαισίου. Αντίθετα συντηρητισμός είναι η προσπάθεια προφύλαξης μιας διαμορφωμένης πραγματικότητας, από την οποία κάποιος δεν θέλει να ξεφύγει από φόβο και ανασφάλεια για το καινούριο. Είναι αυτονόητο ότι προτιμούμε το πρώτο, ανταποκρινόμενοι στην κατανόηση της φύσης των δράσεων που ποτέ δε σταματούν και «ρέουν» μέσα στην εξέλιξη τους. Έτσι λοιπόν, είναι πασιφανές ότι προοδευτικός είναι αυτός που επιζητεί τις αλλαγές και την ταύτιση της κοινωνικής δράσης με τη δημιουργία, την ελευθερία και την ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα.

Από που κι ως που οι αυτόκλητοι «προοδευτικοί» έχουν οποιαδήποτε σχέση με τα παραπάνω; Επειδή δεν θέλουν να αλλάξουν τίποτα; Επειδή δεν ανέχονται αντίλογο, επειδή απορρίπτουν ρατσιστικά, κάθε άλλη άποψη, επειδή συνεχώς εύχονται και κάνουν δεήσεις, επειδή δεν μπορούν να συλλάβουν την εξέλιξη του σύγχρονου κόσμου, επειδή ζουν με τις φαντασιώσεις τους, επειδή μισούν τον διπλανό τους, επειδή θέλουν να διορίσουν όλους τους Έλληνες σ΄ένα τεράστιο κράτος, «εξωγήινο» και απομονωμένο από τον Δυτικό κόσμο; Και οι υπόλοιποι, οι «58» ας πούμε, γιατί και αυτοί αισθάνονται την ανάγκη της «προοδευτικότητας»; Απ΄αυτό και μόνο φαίνεται ότι επιζητούν απλά, μια αναπαλαίωση του πιο σύγχρονου ΠΑΣΟΚ, στον αντίποδα του ΣΥΡΙΖΑ που επιχειρεί ανασυγκρότηση του παλιού.

Όπως και τόσοι άλλοι, αισθάνομαι κι εγώ όμηρος μιας σχιζοφρενικής σημειολογίας που προσπαθεί και πάλι να σαγηνεύσει τις εξαθλιωμένες ιδεολογικά μάζες, με απάτες και ψέματα. Αναρωτιέμαι όμως, πως δεν κουράστηκαν να εμμένουν στην αλλοίωση των νοημάτων και στην επίκληση ψευδοιδεολογιών. Δεν τους αποθαρρύνει η επανάληψη; Δυστυχώς απ΄ό τι φαίνεται, η αρχομανία και η προσωπική ένδεια πολιτικής, τους σπρώχνει στην καθυστέρηση και στον άκρατο συντηρητισμό, κρατώντας προκλητικά τη μάσκα του προοδευτικού. Γιατί σε πιάνει τρέλα να ακούς για πάνω από τριάντα χρόνια, τους πιο συντηρητικούς και φοβισμένους Έλληνες να αυτοανακηρύσσονται «νεωτεριστές» και «ιδεολόγοι».

Θυμήθηκα τον Keynes που έγραψε πως η δυσχέρεια δεν έγκειται στις νέες ιδέες αλλά στη διαφυγή από τις παλιές.

azampoukas@gmail.com

Πηγή:www.capital.gr

 

 

 

 

ΠΗΓΗ : ΑΠΟ E-MAIL   

ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΜΟΥΝΤΖΟΥΡΗΣ

smountzouris@gmail.com