ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ

Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2014

"Ας μιλήσουμε για το Γάμο με ειλικρίνεια..."

 
Πρωτοπρ. Αντωνίου Καλλιγέρη*
Πρίν πό λίγους μνες δημοσιεύτηκαν σέ περιοδικό ποικίλης λης, πού κυκλοφορε ς βδομαδιαο νθετο μεγάλης σέ κυκλοφορία φημερίδας1, πόψεις νέων ζευγαριν γιά τό γάμο καί τήν οκογένεια μέ φορμή τό σύμφωνο λεύθερης συμβίωσης πού ψήφισε ς νόμο το κράτους  Κυβέρνηση. 

Δέν θά κρύψουμε τήν νδόμυχη σκέψη πού γεννήθηκε καθώς διαβάζαμε τό περιεχόμενό τους· Δυστυχς δέν χουμε συνειδητοποιήσει κληρικοί (κυρίως) καί λαϊκοί τι εναι τοπο νά καυχώμαστε τι  συντριπτική πλειοψηφία τν νέων τελε τό γάμο της στήν ᾿Εκκλησία. Τά ποσοστά στήν περίπτωση ατή δέν περιγράφουν τήν οσιαστική λήθεια. Κρύβουν μέ πιμέλεια τι  συνήθεια,  πίεση τν γονιν,  νάδυση το νδιαφέροντος τς παράδοσης ς στοιχεο το τοπικο πολιτισμο, δεισιδαιμονία εναι μερικοί παράγοντες πού δηγον νέους νθρώπους στήν πιλογή το «θρησκευτικο γάμου». 

᾿Εάν παράλληλα μέ τούς λόγους, ο ποοι δηγον τούς μελλονύμφους στήν ᾿Εκκλησία, λάβουμε σοβαρά πόψη τίς δέες πού καλλιεργονται στήν πατρίδα μας μέ θέμα τό γάμο, εναι πιθανό νά ναρωτηθομε πολύ σοβαρά γιά τή γνησιότητα τς πίστης μας. Ισως  ναφορά ρισμένων πόψεων μς βοηθήσει περισσότερο νάντιληφθομε τό μέγεθος το προβλήματος. 

1. Μία νέα ναφέρει· «Νυφικό πωσδήποτε! Ο,τι γάμο καί ν κάνω, τό νυφικό θά τό φορέσω. Γιατί  Γάμος μία παράσταση εναι... Αν πογράψω τό σύμφωνο συμβίωσης, πο θά βάλω τό ροχο τς ζως μου;... Μέχρι πρίν πό λίγα χρόνια δέν μο εχε περάσει πό τό μυαλό  γάμος. Μόνο ταν ρχισα νά θέλω να παιδί.» 

2. «Ηθελα νά παντρευτ λόγ κοινωνικο περιβάλλοντος»,  «᾿Από ταν συζήσαμε  γάμος δέν ταν ναγκαος στή σχέση μας» σχυρίζεται κάποια λλη. 

3. Ενα λλο ζευγάρι δηλώνει· «Σέ ατή τήν περίοδο τό μόνο πού θά μέ δηγοσε σέ να γάμο θά ταν να παιδί» καί «θά παντρευόμουν μόνο ν μέ πίεζε περίγυρος». 

4. Μία κόμα πό τίς πόψεις πού ποτυπώνονται στίς συνεντεύξεις τν ζευγαριν εναι τι « Γάμος δέν εναι παραίτητος γιά τήν ετυχία». 

5. Τέλος, χαρακτηριστική ποψη εναι· «Θά παντρευτ μέ παπά καί κουμπάρο καί ς μήν εμαι θρήσκα»!  «Δέν χω καμία σχέση μέ θρησκεες καί τέτοια, λλά θρησκευτικός γάμος καί τό μυστήριο το Γάμου σφραγίζουν τήν νωση μέ τόν νθρωπο τς ζως σου...» 

Πιστεύουμε τι ο πόψεις ατές εναι  καθρέπτης τν τάσεων πού πικρατον στήν λληνική κοινωνία σήμερα. Επομένως τό κυρίαρχο ζήτημα κατά τήν ποψή μου δέν εναι  τοποθέτησή μας πέρ  κατά τν γαμήλιων συμφωνιν καί συμβολαίων  το πολιτικο γάμου. ᾿Αλλά νά προσπαθήσουμε νά ξηγήσουμε στούςνθρώπους τί πραγματικά σημαίνει τό Μυστήριο το Γάμου. 

Δυστυχς, πως  πραγματικότητα δείχνει, λάχιστοι ντιλαμβάνονται τι  Γάμος στή ζωή τς ᾿Εκκλησίας μας δέν εναι οτε πανηγύρι να Σάββατο πόγευμα, οτε τελετή πού λοι μπορον νά κάνουν κόμα καί ταν δέν πιστεύουν. Εναι ναγκαο νά ξηγήσουμε πώς λα τά γαμήλια θιμα πού πιβίωσαν στό πέρασμα το χρόνου λίγη  καμία σχέση δέν χουν μέ τό Μυστήριο το Γάμου. Οτε  ματαιοδοξία μας, πως πιδεικνύεται, πό χριστιανούς καί μή, μέ τά γαμήλια ροχα, τό στολισμό καί τό γαμήλιο τραπέζι, χει σχέση μέ τήν νωση νδρα καί γυναίκας σύμφωνα μέ τό πρότυπο Χριστο καί ᾿Εκκλησίας. 

Φαίνεται τι  89η Νεαρά το Λέοντος Στ´ το Σοφο πού θεσπίστηκε τό 896 μ.Χ. μέ τήν ποία πεβλήθη πό τήν Πολιτεία στήν ᾿Εκκλησία  ερολόγηση το γάμους μοναδικός τύπος Γάμου συνεχίζει νά κκοσμικεύει τή ζωή τς ᾿Εκκλησίας διότι στρεψε τό νδιαφέρον πό τό νόημα στή νομική κατοχύρωση τς διαφυλικς σχέσης2. 

Ποια πραγματικότητα βιώνει η Εκκλησία μας ως Μυστήριο; 
Οπως μς περιγράφει  Αγ. Νικόλαος  Καβάσιλας, τά Μυστήρια εναι νας δρόμος καί μία θύρα. «Η δός πού κατασκεύασε  Κύριος ρχόμενος σέ μς καί ατή τή θύρα νοιξε εσερχόμενος στόν κόσμο καί ταν πανλθε στόν Πατέρα δέν θέλησε νά τήν κλείσει, λλά διά μέσου ατς πιδημε πό κε στούς νθρώπους... Τέτοιο ργο εναι  οκονομία πού πραγματοποιήθηκε χάρι τν νθρώπων. ᾿Εδ δηλαδή  Θεός δέν μετέδωσε στή φύση τν νθρώπων κάποιο γαθό, κρατώντας περισσότερα κοντά του, λλά ναπέθεσε σέ ατήν λο τό πλήρωμα τς θεότητος, λο τό φυσικό του πλοτο. Διότι ν πάρχει ρετή Θεο καί δικαιοσύνη, ατή θάταν  φθονη μετάδοση τν γαθν του σέ λους καί  κοινωνία τς μακαριότητος. Γι’ ατό τά ερότατα μυστήρια θά μποροσαν ελόγως νά νομασθον πύλες δικαιοσύνης, διότι Ατός μς τά κανε εσόδους πρός τόν Ορανό,  σχατη φιλανθρωπία το Θεο πρός τό γένος καί  γαθότητα, πού εναι  θεία ρετή καί δικαιοσύνη.»3 

«Μυστήριο γάπης», «᾿Εκκλησία Μικρά», Κατ’ οκον ᾿Εκκλησία» εναι μερικοί πό τούς χαρακτηρισμούς το γάμου. 

Γιατί μως πό λες τίς σπουδαες κδηλώσεις τς νθρώπινης ζως ξεχώρισε ατή πρτος  Κύριος καί μς τή δίδαξε ς «Μυστήριο», ς σημεο τς Βασιλείας Του; 

Ο Χριστός διδάσκει καί  ᾿Εκκλησία Του συνεχίζει τό ργο τς μεταμόρφωσης το κόσμου, τς οκοδόμησης τς μίας ποίμνης πό τόν Ενα Ποιμένα. ᾿Επιθυμε τήνρχομένη Βασιλεία καί λόκληρη  προσπάθειά της εναι νά θήσει τόν κόσμο νά διψ νά ζήσει σέ ατή καθημερινά. 

Ο Γάμος εναι μία πό τίς εσόδους τς Βασιλείας πού περιμένουμε. Δέν εναι τυχαο τι γιά αἰῶνες τό Μυστήριο το Γάμου τελονταν μέσα στή Θ.Λειτουργία, λαμβάνοντας τσι κεντρική θέση στή ζωή τς κκλησιαστικς κοινότητας. 

Τό γεγονός ατό χει διπλή σημασία· 

1. Ο Γάμος δέν εναι μία θρησκευτική τελετή πού φορ μόνο κείνους πού πρόκειται νά παντρευτον καί τίς οκογένειές τους λλά λους μας. Τό Μυστήριο, σο καίν μς φαίνεται παράξενο, χει οκουμενικές διαστάσεις. 

2. Τό Μυστήριο δίνει καινούργιο νόημα στήν νθρώπινη γάπη. Παρά τό γεγονός τι σχεδόν λα τά ζευγάρια ξεκινον τή σχέση τους μέ τό ραμα το αωνίου ρωτος πολύ γρήγορα ξαιτίας το τομικισμο, στόν ποο εμαστε πολύ καλά κπαιδευμένοι, δηγονται μπροστά στό φάσμα τς συνήθειας, κόμα καί στή διάλυση τοσυνδέσμου. Τήν νότητα τή διαδέχεται  πόλεμος τν φύλων,  στροφή, πιό πίμονα τώρα στό προσωπικό θέλημα. Η γάπη μετατρέπεται σέ ναζήτηση τς τομικς, ατονομημένης δονς,  ρωτας σέ ρωτισμό καί  λευθερία μου σέ πρόφαση πού μέ παγιδεύει στά ρια τς εδωλολατρίας. 

Καί μως «γιά νά ζήσουμε τή ζωή σάν γάπη καί τήν γάπη σάν ζωή φείλουμε νά τελειώσουμε τήν λευθερία μας στή χάρη, νά τήν λοκληρώσουμε στήν γάπη. Νάπερβομε τούς κανόνες τς τομικς ζως, νά παρνηθομε τόν αυτό μας καί νά γίνουμε λοι πρ, κάτοχοι το χαρίσματος τς γάπης πού εναι σχυρή σάν τό θάνατο καί κανή ς τό θάνατο. ᾿Οφείλουμε νά μάθουμε τήν τέχνη νά ζομε μέ τούς λλους καί γιά τούς λλους.»4 

Ελεγε  ᾿Αββάς Μωυσς· «᾿Οφείλει  νθρωπος νά πεθάνει πό τό σύντροφό του στε νά μήν τόν κρίνει γιά κάτι». Καί κόμα· «᾿Οφείλει  νθρωπος νά νεκρώσει τόν αυτό του πό κάθε πονηρό πράγμα στε νά μήν κάνει κακό στούς νθρώπους»5. 

«Ο Γάμος εναι μία ποκάλυψη καί να μυστήριο. Βλέπουμε σέ ατόν τήν καθολική μεταμόρφωση μίας νθρώπινης παρξης, τήν πέκταση τς προσωπικότητάς της, φρέσκο ραμα, μία καινούργια ποδοχή τς ζως, καί μέσα π’ λα ατά μία ναγέννηση το κόσμου σέ μία καινούργια πληρότητα»6. 

Ο π. ᾿Αλέξ. ᾿Ελτσιανίνωφ σέ να πό τά σημειώματά του γραψε· «Τόσο πολύτιμη εναι στό Γάμο  γάπη καί μόνη, τόσο φοβερό πράγμα εναι νά χαθε ατή γάπη... πού εναι νάγκη νά συγκεντρώνει κανείς λες του τίς σκέψεις καί τίς προσπάθειες σ’ ατή...»7.

«Μυστήριον μέγα στίν  Γάμος» γράφει  Αγ.᾿Ιωάννης  Χρυσόστομος· «Γι’ ατό  καθένας πό σς ς γαπάει τή γυναίκα του τσι κριβς, πως γαπάει τόναυτό του καί  γυναίκα νά σέβεται καί νά τιμάει τόν νδρα. Εναι λοιπόν πραγματικά, πραγματικό μυστήριο καί μάλιστα μεγάλο μυστήριο, γιατί, φο γκαταλείψει ατόν πού τόν σπειρε, ατόν πού τόν γέννησε, ατόν πού τόν νάθρεψε, κείνην πού πέστη τούς πόνους το τοκετο, κείνην πού ταλαιπωρήθηκε, κείνους πού τόσο τόν εεργέτησαν, μέ τούς ποίους εχε ταυτίσει τόν αυτό του, προσκολλται σέ μία κόρη πού δέν τή γνώριζε προηγουμένως, καί δέν εχε τίποτε κοινό πρός ατόν, καί τήν προτιμ περισσότερο πό λους. Εναι πραγματικά μυστήριο ατή  σχέση! Καί ο γονες ν γίνονται λα ατά δέν δυσανασχετον, λλά ντίθετα στενοχωρονται ταν δέν γίνονται καί  κόρη μένει νύπανδρη. Καί ν ξοδεύονται τόσα χρήματα καί γίνεται δαπάνη μεγάλη, ατοί εχαριστονται»8. 

Ο Γάμος δέν εναι μυστήριο μόνο γιά τούς λόγους ατούς. «Στή Βασιλεία τν Ορανν τελειώνεται  σκοπός το γάμου πού εναι μέσα πό μία σχέση γάπης νάναχθε  νθρωπος στήν νωση μέ τό Θεό καί λους τους λλους νθρώπους»9. 

Η Βασιλεία μως το Θεο δέν εναι μία νεφελώδης κατάσταση, δέν εναι να πρόσωπο τέρμα λλά  «σχατη τελείωση τς γάπης, εναι  εσοδος τν νθρώπων σέ να καινούργιο κόσμο στόν ποο αρονται  διαίρεση καί  διαχωρισμός,  ποξένωση καί  λλοτρίωση»10. Οσιαστικά πρόκειται γιά τήν προοπτική το ρωτα πού ζε νας νδρας γιά μία γυναίκα  μία γυναίκα γιά ναν νδρα. Ατή  προοπτική πηρετεται πό τό Μυστήριο το Γάμου. 

Ο Γάμος βρίσκει τό πραγματικό νόημα καί τήν οσιαστική ποστολή του, πού εναι  βίωση πό τούς συζύγους τς γάπης το Χριστο καί  μεταβολή το δεσμοτους σέ σημεο τς Βασιλείας το Θεο στή Θ. Εχαριστία στήν ᾿Εκκλησία, πού χει στό κέντρο της τό Χριστό. Στό πλαίσιο ατό εναι δυνατή  πραγματική βίωση τοληθινο ρωτα. Γιατί μέσα στήν ᾿Εκκλησία καί στή βίωση τν Μυστηρίων της  νθρωπος γίνεται ληθινός καί λοκληρωμένος. 

Εναι πομένως σαφές πόσο ποτιμται  γάμος ταν συνδέεται μέ νυφικά καί παραδόσεις. Πόσο πιπόλαια εναι  ποψη κείνων πού σχυρίζονται τι «θά παντρευόμουν άν μέ πίεζε  κοινωνικός περίγυρος»   ποψη πού θεωρε τι  «γάμος δέν εναι ναγκαος γιά τή σχέση μας». 

Τό Μυστήριο το Γάμου δέν ξαντλεται στήν εροτελεστία. Περιγράφει τόν τρόπο μέ τόν ποο νακαινίζεται  συζυγική ζωή. Μέσα στή ζωή τς ᾿Εκκλησίας μαθαίνουν ο σύζυγοι νά περβαίνουν τίς καταστάσεις σύγκρουσης. Τήν δύνη πού προκαλε  θεώρηση το κόσμου μέσα πό τά γυαλιά το «γώ». Μαθαίνουν νάγαπον πειδή προσπαθον νά μιμηθον τήν γάπη το Χριστο  ποία «πάντα στέγει, πάντα λπίζει καί πάντα πομένει». 

Η κρίση το Γάμου καί τς οκογένειας γιά τήν ποία μιλον πολλοί, μήπως εναι ποτέλεσμα τς ποτίμησης τς διας μας τς ζως; 

Μήπως λοι μες πού θέλουμε νά νομαζόμαστε χριστιανοί, μέ τόν τρόπο πού ντιλαμβανόμαστε τόν κόσμο οσιαστικά τόν σπρώχνουμε μακριά πό τήν γκαλιά τοΘεο; 

Ο νθρωποι γύρω μας δέν ναζητον μία ᾿Εκκλησία πού θριαμβεύει στούς ριθμούς καί στά ποσοστά. Εναι καιρός νά ντιληφθομε τι προσπαθώντας νά «κρατήσουμε τούς νθρώπους κοντά στήν ᾿Εκκλησία» ατή κκοσμικεύεται στήν πράξη ταν δεχόμαστε τήν πέλαση τς σχήμιας στήν τέλεση τν Μυστηρίων της. 

Ο Γάμος δέν εναι δικαίωμα κανενός. Δέν εναι κοινωνική σύμβαση  ποτέλεσμα πιέσεων το οκογενειακο περιβάλλοντος. 

᾿Αντίθετα, εναι μία πορεία  ποία, πως εδαμε, χει ς κέντρο τό Χριστό. Ποτέ δέν ελογεται μέ μυστικό (μή λογικό) τρόπο  ζωή  νας τρόπος ζως πό να Θεό πού πολλοί νθρωποι θέλουν νά γνοον  δέν τόν γνωρίζουν κόμα. Ελογεται κάτι παρκτό. Ο νθρωποι ς πρόσωπα ναφέρονται στόν προσωπικό Θεό. Οπως συμβαίνει μέ τήν λη πού προσφέρεται στά μυστήρια τς Θ. Εχαριστίας, το Βαπτίσματος, το Χρίσματος καί το Εχελαίου. Στό Μυστήριο το Γάμου ομελλόνυμφοι,  νδρας καί  γυναίκα, προσφέρουν τόν αυτό τους καί τήν γάπη (ση χουν) στό Θεό. 

Τόσο μεγάλο καί παιτητικό εναι τό Μυστήριο το Γάμου. ᾿Εμες σήμερα (ντίθετα) μέ τήν παράδοσή μας θεωρομε τι πρόκειται γιά μία πλή πράξη τς ποίας προϋπόθεση εναι μερικά δικαιολογητικά. Ατή  ντίληψη εναι τόσο λανθασμένη πού βρίσκεται σχεδόν ξω πό τά ρια τς ζως τς ᾿Εκκλησίας μας. 

Εναι λήθεια τι πολλοί νθρωποι ναζητον μέ ελικρίνεια ναν λλο νθρωπο μέ τόν ποο θά δημιουργήσουν μία σχέση,  ποία θά διακρίνεται πό τήν γάπη, τή συντροφικότητα, τή συνοδοιπορία καί τήν ελικρίνεια. Η πιδίωξη ατή μως μοιάζει νά εναι δυσκολοκατόρθωτη πειδή περισσότερο στοχεύουμε στήν προσωπική ετυχία, στήν ποδοχή μας πό τόν λλο καί λιγότερο στήν γάπη. Περισσότερο προσπαθομε νά πιβάλλουμε τόν τρόπο σκέψης καί ζως μας παρά νά ξέλθουμεπό τά ριά μας. Η γάπη πως διδάσκεται πό τήν Αγ. Γραφή, παιτε περβάσεις πού γίνονται γιά χάρη κάποιου προσώπου, τό ποο, ,τι καί ν κάνουμε, παραμένει λεύθερο κόμα καί νά ρνηθε τά συναισθήματα ατά. ᾿Αλλά πς νά συμβε ατό ταν σήμερα ο νθρωποι φοβονται τόσο πολύ; Οταν φοβονται τήνφιέρωση τόσο σο τήν λευθερία; 

Η μετατροπή τς τέλεσης το Μυστηρίου το Γάμου σέ κακόγουστο θέαμα δέν ποσκάπτει τή Θεολογία καί τήν Ποιμαντική της ᾿Εκκλησίας μας λλά λόκληρη τή ζωή μας, πειδή στό βάθος της ποτιμ τήν ξία τς συζυγικς γάπης. Τό γεγονός τι εναι μονάκριβη καί μοναδική. 

Μήπως ρθε  καιρός νά σταματήσουμε τήν κατηφορική πορεία τς μετατροπς τς μοναδικότητας τς συζυγικς γάπης σέ καταναλωτικό γαθό; Μήπως ρθε καιρός γιά σους ζομε στήν γκαλιά τς ᾿Εκκλησίας νά θυμηθομε τι  «δύναμίς μου ν σθενεί τελειοται» καί τι λο τό ργο τς Θεολογίας Της εναι νά κρατήσει ζωντανή τήν κπληξη στήν μορφιά το νθρωπίνου προσώπου, «καιομένη λλά χι κατακαιομένη» πό τή φλόγα τς γάπης; 

Ποιός θά μποροσε μέ καλύτερο τρόπο νά διδάξει στούς νθρώπους νά γιάζουν μέ τό ρώτημα· «Πο εναι ατός/η ατή πού γαπ  ψυχή μου»; 

1. Στό περιοδικό Ταχυδρόμος, «Μέ στεφάνι  συμβόλαιο;», σελ. 22-28, Σάββατο 22-3-08. 
2. Γιά περισσότερα βλ. π. ᾿Αντωνίου Καλλιγέρη, Γάμος· ᾿Από τό μυστήριο στό θεσμό, κδ. Μαΐστρος, ᾿Αθήνα 2008. 
3. Περί τς ν Χριστ ζως, ΕΠΕ, τ. 22, σελ. 285. 
4. π. Μιχ. Καρδαμάκης, ᾿Αγάπη καί Γάμος, ᾿Αθήνα, ᾿Ακρίτας, ᾿Αθήνα 1991. 
5. ᾿Αποφθέγματα Γερόντων, Φιλοκαλία τν ερν Νηπτικν, ΕΠΕ, τόμ. 1, σελ. 456, κδ. Γρηγόριος Παλαμς, Θεσσαλονίκη. 
6. π. ᾿Αλεξ. ᾿Ελτσιανίνωφ, Πνευματικά Κεφάλαια, κδ. Τνος, ᾿Αθήνα 1992. 
7. π. ᾿Αλεξ. ᾿Ελτσιανίνωφ, .π., σελ. 82. 
8. Αγ. ᾿Ι. Χρυσοστόμου, ες ᾿Εφεσίους 20.4, ΕΠΕ, τόμ. 21, κδ. Γρηγόριος Παλαμς, Θεσσαλονίκη 
9. Στ. Φωτίου, .π., σελ. 216. 
10. Στ. Φωτίου, .π., σελ. 216.
 
Από το βιβλίο «ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ"» του Πρωτοπρεσβυτέρου Αντωνίου Καλλιγέρη
που κυκλοφορείται από τις εκδόσεις «ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ».
(τηλ.: 210 9310605).
 
 
 
ΠΗΓΗ :
smountzouris@gmail.com
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου