ΠΗΓΗ : " http://voria.gr "
Κάθε λαός φροντίζει να υποδεχθεί το νέο έτος με έθιμα που οι ρίζες τους χάνονται στο χρόνο. Από τη Χιλή και τη Νέα Ζηλανδία στη... Βόρεια Ελλάδα και την Κρήτη
H Πρωτοχρονιά συμβολίζει για όλο τον κόσμο μια καινούργια αρχή και την ελπίδα πως το νέο έτος που θα ακολουθήσει θα είναι τυχερό. Γι’ αυτό κάθε λαός φροντίζει να υποδεχθεί το νέο έτος με έθιμα που οι ρίζες τους χάνονται στο χρόνο και που στοχεύουν στο να φέρουν την ευημερία στις ζωές τους.
Παρακάτω αναφέρονται μερικά από τα πιο αλλόκοτα έθιμα της πρωτοχρονιάς ανά τον κόσμο:
Στην Ιρλανδία οι ελεύθερες γυναίκες την Πρωτοχρονιά βάζουν φύλλα από γκι κάτω από το μαξιλάρι τους ελπίζοντας να ονειρευτούν και να βρουν τον μέλλοντα σύζυγό τους. Πάντως γενικά οι Ιρλανδοί πιστεύουν ότι έτσι διώχνουν την κακή τύχη.
Κάτι παρόμοιο κάνουν και οι γυναίκες στη Λευκορωσία. Συγκεκριμένα οι ανύπαντρες συναγωνίζονται για να δουν ποια θα παντρευτεί μέσα στη νέα χρονιά.
Στήνει η καθεμιά μπροστά της έναν σορό καλαμποκιού και παίρνουν έναν κόκορα. Τον αφήνουν να φθάσει μέχρι έναν από τους σορούς και σε όποια ανήκει, αυτή θα είναι που θα παντρευτεί.
Οι Ρώσοι την πρωτοχρονιά για να έχουν καλή τύχη γράφουν μια ευχή σε ένα κομμάτι χαρτί, το καίνε, το ρίχνουν μέσα στο ποτήρι με τη σαμπάνια και το πίνουν πριν τις 12:01.
Στη Σκωτία στις 12:00, οι πολίτες αρχίζουν να πηγαίνουν στα σπίτια φίλων και γειτόνων για να είναι οι πρώτοι που θα περάσουν το κατώφλι τους. Ακόμη την Παραμονή διοργανώνεται το φεστιβάλ Hogmanay. Άνδρες παρελαύνουν στους δρόμους κρατώντας φλογισμένες μπάλες τις οποίες στριφογυρίζουν πάνω από τα κεφάλια τους. Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι οι μπάλες φωτιάς φέρνουν εξαγνισμό και φως και θεωρείται έθιμο από τους Βίκινγκς.
Στην Χιλή τρώνε μια κουταλιά φακές τα μεσάνυχτα για να έχουν όλο το χρόνο δουλειά και χρήματα. Ένα ακόμη έθιμο είναι να σκουπίζουν το σπίτι μέσα-έξω για να διώξουν την αρνητική ενέργεια. Βέβαια υπάρχει και μια ακόμα πιο περίεργη παράδοση.
Συγκεκριμένα στην πόλη Τάλκα οι κάτοικοι συγκεντρώνονται εδώ και 15 χρόνια κάθε τέτοια μέρα στις 11 μ.μ. στο νεκροταφείο, που το έχουν φωταγωγήσει με απαλό φωτισμό ενώ απαλή κλασική μουσική ακούγεται από τα ηχεία.
Αυτό συμβαίνει καθώς θεωρούν πως οι αγαπημένοι τούς τους περιμένουν στο νεκροταφείο και θα πρέπει να υποδεχθούν τον νέο χρόνο μαζί τους.
Η παράδοση ξεκίνησε το 1995 όταν μία οικογένεια ντόπιων παραβίασε τον φράκτη για να υποδεχθεί την πρωτοχρονιά στον τάφο του πατέρα τους κι από τότε περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι συγκεντρώνονται στο τοπικό νεκροταφείο.
Οι Μεξικανοί θεωρούν ότι μπορούν να επικοινωνήσουν με τις ψυχές με των νεκρών αγαπημένων τους την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.
Μάλιστα στο Τάος Ιν στο Νέο Μεξικό 15 λεπτά διαλογισμού κι επικοινωνίας κοστίζει 15 δολάρια. Επίσης, στη χώρα γιορτάζουν την ημέρα των νεκρών κάθε χρόνο στις 2 Νοεμβρίου.
Ακόμη στο Μεξικό αλλά και σε άλλες νοτιοαμερικανικές χώρες υποδέχονται τον νέο χρόνο φορώντας χρωματιστά εσώρουχα, κυρίως κόκκινα αλλά και κίτρινα ή άλλα ζωηρά χρώματα προκειμένου να «πιάσουν» την καλή τύχη. Επίσης, πιστεύουν ότι έτσι θα έρθει και ο έρωτας της ζωής τους. Το κόκκινο αντιπροσωπεύει έντονη ερωτική ζωή και το κίτρινο επιθυμία για πολλά χρήματα και πλούτη. Οι επιθυμίες των ντόπιων εκφράζονται μέσω του χρώματος που επιλέγουν.
Στην Κολομβία οι πολίτες περπατούν το τετράγωνο της συνοικίας τους με μια άδεια βαλίτσα, για ένα χρόνο γεμάτο ταξίδια.
Στην Δανία από την άλλη έχουν ένα έθιμο που θυμίζει την ελληνική συνήθεια του να σπάμε πιάτα. Συγκεκριμένα σπάνε πιάτα στην πόρτα του γείτονα. Μάλιστα η οικογένεια που συγκεντρώνει στην πόρτα της τη μεγαλύτερη ποσότητα σπασμένων πιατικών θεωρείται ότι θα έχει τη μεγαλύτερη τύχη καθώς έχει τους πιο πιστούς φίλους.
Οι Βραζιλιάνοι πέρα από το γεγονός ότι φορούν άσπρα ρούχα για να τρομάξουν τα κακά πνεύματα πηδούν επτά κύματα – ένα για κάθε μέρα τις εβδομάδας- για καλή τύχη.
Ακόμη προσφέρουν δώρα στη Θεά Lemanja, τη θεά του νερού, η οποία τρελαίνεται για δώρα, ειδικά λουλούδια.
Στην Αργεντινή την πρωτοχρονιά φορούν ένα καινούργιο ροζ εσώρουχο, για να έχουν αγάπη ενώ στις 12:00 ακριβώς, κάνουν το πρώτο τους βήμα με το δεξί πόδι.
Στο Εκουαδόρ καίνε σκιάχτρα τα μεσάνυχτα. Καθώς πλησιάζουν τα μεσάνυχτα κάθε οικογένεια στήνει το σκιάχτρο της, που το έχει φτιάξει από εφημερίδες και ξύλο, και του βάζει φωτιά. Με αυτόν τον τρόπο θεωρούν πως καταστρέφουν όλα τα άσχημα πράγματα που συνέβησαν τους 12 περασμένους μήνες. Έτσι γεμίζουν τη νέα χρονιά με τύχη κι ευτυχία. Επίσης, συνηθίζουν να παίρνουν φωτογραφίες που τους θυμίζουν κάτι άσχημο και να τις καίνε ώστε να ξορκίσουν τις περυσινές κακές στιγμές.
Ένα θορυβώδες έθιμο έχουν στην Νέα Ζηλανδία. Συγκεκριμένα χτυπούν τηγάνια και κατσαρόλες όσο πιο δυνατά μπορούν.
Στις Φιλιππίνες πάλι την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς έχουν έθιμο να φορούν ρούχα πουά και να τρώνε μόνο στρογγυλά φαγητά και φρούτα. Θεωρούν πως έτσι θα έχουν αφθονία καθώς ταυτίζουν το στρογγυλό σχήμα με το σχήμα των κερμάτων και του πλούτου.
Στην Ισπανία σε κάθε χτύπημα του ρολογιού τα μεσάνυχτα τρώνε σταφύλια για ευημερία.
Με φιλιά υποδέχονται οι Αμερικανοί τον νέο χρόνο καθώς θεωρούν ότι έτσι το καινούργιο έτος θα είναι πολύ όμορφο. Πιστεύουν ότι φιλώντας τον σύντροφό τους ή ακόμη κι έναν άγνωστο δίπλα τους θα διώξουν τις κακές αναμνήσεις και την κακοτυχία του παρελθόντος και θα σημαδέψουν μια νέα αρχή γεμάτη αγάπη και έντονη ζωή.
Το πιο μοναχικό έθιμο ανήκει στη Γερμανία γιατί από το 1972 γιορτάζουν το νέο έτος παρακολουθώντας το τηλεοπτικό σόου «Δείπνο για έναν». Κανείς δεν ξέρει για ποιον λόγο οι Γερμανοί παρακολουθούν ακριβώς το ίδιο τηλεοπτικό σόου κάθε χρόνο τόσες δεκαετίες και από πού ξεκίνησε η συγκεκριμένη παράδοση, αλλά ακόμη και η φράση «ίδια διαδικασία κάθε χρόνο» είναι η ατάκα της εποχής και οι Γερμανοί απολαμβάνουν πραγματικά το σόου, έστω και σε επανάληψη.]
Τα ελληνικά έθιμα
Βέβαια δεν έχουν μόνο οι χώρες του εξωτερικού περίεργα έθιμα. Αρκετές περιοχές της Ελλάδας φιλοξενούν αλλόκοτα έθιμα την Πρωτοχρονιά που στόχο έχουν να φέρουν καλοτυχία στα σπίτια και στις ζωές των ανθρώπων.
Σε πολλά μέρη στην Ηπειρωτική Ελλάδα την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς ή το ξημέρωμα των Χριστουγέννων οι νεαρές γυναίκες, αφού έχουν αδειάσει όλες τις στάμνες που είναι γεμάτες με νερό στο σπίτι, πηγαίνουν να ξαναγεμίσουν από την κοντινότερη βρύση που υπάρχει στο χωριό. Στο δρόμο παραμένουν αμίλητες και αυτός είναι ο λόγος που το νερό λέγεται αμίλητο ή άκραντο. Αλείφουν τις βρύσες του χωριού με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φτάνουν εκεί, την «ταΐζουν", με διάφορες λιχουδιές, όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Ακόμη φτάνοντας στην βρύση προσπαθούνε να την καλοπιάσουνε λέγοντας της «"Όπως τρέχει το νερό σ' βρυσούλα μ', έτσ' να τρέχ' και το βιο μ.» Λέγεται πως η κοπέλα που φτάνει πρώτη στην βρύση θα έχει μεγάλη τύχη για την υπόλοιπη χρονιά.
Στη συνέχεια ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, «κλέβουν νερό» και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.
Σε ορισμένα χωριά της βόρειας Ελλάδας από τις παραμονές των εορτών ο νοικοκύρης του σπιτιού ψάχνει πιο καλό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Το ξύλο αυτό ονομάζεται Χριστόξυλο και θα καίει για όλο το δωδεκαήμερο των εορτών (από τα Χριστούγεννα μέχρι και τα Φώτα) στο τζάκι του σπιτιού.
Μάλιστα πριν ο ιδιοκτήτης φέρει το Χριστόξυλο, κάθε νοικοκυρά φροντίζει το σπίτι και ιδιαίτερα το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη.
Καθαρίζουν ακόμη και την καπνοδόχο, για να μη βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια, όπως λένε στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια.
Στην ανατολική Θράκη την έκαναν φυλλωτή. Έβαζαν γόμο (γέμιση) πλιγούρι και ανάμεσα στα φύλλα το νόμισμα, και άλλα σημάδια. Η νοικοκυρά με το νόμισμα τη σταύρωνε τρεις φορές και ύστερα το έχωνε στο ζυμάρι.
Ακόμη στους λυπημένους που έστελναν πίτα, εκείνοι δεν την έκοβαν με το μαχαίρι αλλά ο καθένας έκοβε με το χέρι ένα κομμάτι. Την παραμονή το βράδυ έβαζαν στο τραπέζι εννιά ειδών φαγητά και πολλών ειδών οπωρικά, στη μέση τη βασιλόπιτα, τρία ψωμιά κι ένα κεράκι αναμμένο στο ένα ψωμί.
Αφού έτρωγαν έκοβαν την πίτα. Σ' όποιον έπεφτε το νόμισμα, έλεγαν πως εκείνος «βασίλεψε». Το «βασιλεμένο» νόμισμα τον έριχναν μέσα σε ποτήρι με κρασί, έπιναν από λίγο και εύχονταν : «Και του χρόνου καλύτερα!». Τέλος το νόμισμα το άφηναν στα εικονίσματα και τον επόμενο χρόνο τον έβαζαν στην άλλη πίτα.
Στην Πελοπόννησο το πρωί της Πρωτοχρονιάς, κάθε οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία και ο νοικοκύρης κρατάει στην τσέπη του ένα ρόδι, για να το λειτουργήσει. Όταν θα γυρίζει στο σπίτι πρέπει να του ανοίξει κάποιος άλλος έτσι να είναι ο πρώτος που θα μπει στο σπίτι για να κάνει το καλό ποδαρικό, με το ρόδι στο χέρι.
Συγκεκριμένα μπαίνει μέσα, με το δεξί, σπάει το ρόδι πίσω από την εξώπορτα, και ταυτόχρονα λέει: «με υγεία, ευτυχία και χαρά το νέο έτος κι όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη μας όλη τη χρονιά». Τα παιδιά μαζεμένα γύρω-γύρω κοιτάζουν οι ρώγες αν είναι τραγανές και κατακόκκινες. Όσο γερές κι όμορφες είναι οι ρώγες, τόσο χαρούμενες κι ευλογημένες θα είναι οι μέρες που φέρνει μαζί του ο νέος χρόνος.
Στα Επτάνησα το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, οι κάτοικοι κατεβαίνουν στους δρόμους κρατώντας μπουκάλια με κολόνιες και ραίνουν ο ένας τον άλλον τραγουδώντας: «Ήρθαμε με ρόδα και με ανθούς να σας ειπούμε χρόνους πολλούς».
Η τελευταία ευχή του χρόνου που ανταλλάσσουν είναι «Καλή Αποκοπή», δηλαδή με το καλό να αποχωριστούμε τον παλιό χρόνο. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς η μπάντα του δήμου περνάει από όλα τα σπίτια και τραγουδάει καντάδες και κάλαντα.
Το ποδαρικό είναι ένα από τα παλαιότερα έθιμα και στην Κρήτη. Ο πρώτος άνθρωπος που θα πατήσει με το πόδι του στο σπίτι μετά την είσοδο του νέου χρόνου, πρέπει να είναι τυχερός. Για να φέρει γούρι στο σπίτι, πρέπει να πατήσει πρώτα με το δεξί του πόδι για να πάνε όλα δεξιά, δηλαδή καλά.
Επίσης την ημέρα της Πρωτοχρονιάς μεταφέρουν νερό από τη βρύση στο σπίτι και ο νοικοκύρης λέει : «Όπως τρέχει τούτο το νερό έτσι να τρέχουν και τα καλά στο σπίτι μου». Ακόμη ο ιδιοκτήτης μεταφέρει μια πέτρα στην κατοικία του λέγοντας: «Όπως είναι γερή τούτη η πέτρα έτσι να είναι γερό και το σπίτι μου». Σε ορισμένα μέρη του Ηρακλείου, την πρωτοχρονιά συνηθίζεται η οικογένεια να πηγαίνει στην εκκλησία.
Μαζί τους παίρνουν μια εικόνα του σπιτιού, η οποία αφού λειτουργηθεί θα κάνει το ποδαρικό στο σπίτι. Την πρωτοχρονιά οι παππούδες και οι στενοί συγγενείς της οικογένειας δίνουν στα παιδιά την «καλή χέρα», δηλαδή κάποιο χρήματα. Έθιμο που διατηρείται μέχρι και σήμερα. Χαρακτηριστικά είναι ακόμη και τα παραδοσιακά κάλαντα της Κρήτης.
Πηγές: perierga.gr, enikos,gr, boro.gr, piperies.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου