Τροφή για την ύπαρξή μου

ΠΗΓΗ : "   ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΜΟΥΝΤΖΟΥΡΗΣ

smountzouris@gmail.com   " 

Δημοσιεύθηκε : Κυριακή, 09 Νοέμβριος 2014 08:30 | Εμφανίσεις: 14

π. Stephen Muse*

Ο κόσμος δεν μπορεί να αποτελεί αυτοσκοπό, ακριβώς όπως και η τροφή δεν έχει σκοπό παρά μόνον αν μεταμορφώνεται σε ζωή.

                                                                                     π. Αλέξανδρος Σμέμαν

Ένας από τους δασκάλους μου έλεγε συχνά: «Οι άνθρωποι τρώνε εντυπώσεις και απεκκρίνουν συμπεριφορές». Η ζωή μας έχει συνεχώς να κάνει με την τροφή, τη χώνεψη και τον ξολοθρεμό.  Όσο πιο λεπτή η υφή της τροφής, τόσο λιγότερο μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτήν. Ο άνθρωπος μπορεί να επιζήσει για πάνω από ένα μήνα δίχως στερεά τροφή, μερικές μέρες, στην καλύτερη περίπτωση, χωρίς νερό, μερικά λεπτά χωρίς αέρα, και ίσως όχι περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα, δίχως να λαμβάνει νοητικές ή αισθητηριακές παραστάσεις. Είναι όμως αδύνατον να ζήσουμε καθόλου χωρίς την «αόρατη» τροφή του Ζώντος κλήματος του Πνεύματος.

Τις προάλλες, μετά από ένα μακρύ και έντονο πρωινό στη δουλειά, πίεσα λάθος κουμπί στον αυτόματο διανεμητή και αντί για τα κράκερς που ήθελα, μου κατέβασε ένα σακουλάκι με πολύν αέρα και … λίγα πατατάκια. Είχα μόλις φάει δυο-τρία όταν ένιωσα μια ζεστασιά, μια γλυκειά ευδαιμονία να με κυκλώνει. Ξαφνιάστηκα, καθώς λίγα λεπτά πιο πριν σκεφτόμουν: «Μόλις πλήρωσα πενήντα σεντς για λίγα κορεσμένα λιπαρά που θα πάνε να φρακάρουν τις αρτηρίες μου και να μειώσουν το προσδόκιμο της ζωής μου. Μόνο κακό θα μου κάνουν. Τι τα θέλω;»  Τα θεώρησα …  σκουπίδια, ώσπου απότομα το «ναρκωτικό» λειτούργησε!  Απόρησα. «Να είναι άραγε το λίπος ή κάτι άλλο;» Πίεσα τη γλώσσα στον ουρανίσκο μου, εκεί που υπήρχαν ίχνη απαλών, αλμυρών υπολειμμάτων και ιδού … ο διάβολος μεταμορφωμένος σε πατατάκια! Σ’ αυτό ποντάρουν άραγε αυτοί που τρώνε ψυχαναγκαστικά για να φτιάξουν τη διάθεσή τους; Αυτό που χρειαζόμουν στην πραγματικότητα ήταν τροφή για την ψυχή μου. Αυτήν πώς θα τη βρώ;

Όταν ήμουν στο Κολλέγιο, συμφωνήσαμε με τη λέσχη να μη σερβίρουμε μεσημεριανό για μια μέρα και να δίναμε τα χρήματα που θα εξοικονομούσαμε σε ανθρώπους που πεινούσαν. Χρήματα έδινα με αρκετή ευκολία, αλλά δεν ήμουν πρόθυμος να παρακάμψω ούτε ένα γεύμα. Αντίθετα, πήγα στην τοπική καφετέρια και πήρα χάμπουργκερ και μιλκσέηκ, όπως κάναμε οι περισσότεροι σ’ εκείνο το περιωπής κολλέγιο Καλών Τεχνών που φοιτούσα. Όλοι εκτός από τον Ριτς Πράις. Ήταν ένας εκκεντρικός τύπος. Έξυπνος. Σπασίκλας. Την έβγαζε πραγματικά χωρίς φαΐ. Αυτό ήταν μέρος της Καθολικής ανατροφής του. Νήστευε. Μου φαινόταν πολύ παράξενο τότε. Η ανάσα του μύριζε. Οι άλλοι τον κορόιδευαν. Αλλά μας ενδιέφερε να δούμε τι κάνει. Μας επηρέαζε.

Ο Ριτς ξανάρθε στο νου μου μετά από μερικά χρόνια, όταν σπούδαζα Θεολογία και είχα αρχίσει να πειραματίζομαι συνειδητά με τη νηστεία. Δεν είχα ιδέα ότι η αποχή απ’ την αυτόματη ικανοποίηση κάθε επιθυμίας μπορούσε να διευκολύνει τη βαθύτερη προσήλωση στην προσευχή και να λαμπικάρει τις αισθήσεις και την επίγνωση. Ούτε αντιλαμβανόμουν πώς είναι δυνατόν να δεις με εντελώς άλλο μάτι την ανθρώπινη συνθήκη, όταν συνειδητοποιήσεις ποιες δυνάμεις μπαίνουν στο παιχνίδι κάθε φορά που σκοπεύεις ενεργά να αντισταθείς στην αυτοματοποιημένη συνήθεια και επιθυμία. 

Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη γεύση του χυμού των σταφυλιών που τραγάνιζα στο στόμα μου, καθισμένος στη σκεπή ενός αγροτόσπιτου στο Νιου Τζέρσυ, την έβδομη και τελευταία μέρα μιας νηστείας με σκέτο νερό. Η σπιρτάδα κι η αψάδα εκείνου του τσαμπιού πλημμύρισε όλο το κορμί μου σαν έκρηξη ενός μικροσκοπικού νόβα

. Αφορούσε σ’ολόκληρο το είναι μου. Όσο δυνατή κι όσο ευχάριστη κι αν ήταν η αίσθηση, βαθύτερα ακόμη με έτρεφε ότι ένιωθα τη ζωή εκείνου του σταφυλιού να εισχωρεί μέσα μου∙ απορούσα με το μυστήριο: πόσες μεταμορφώσεις, απ’ το σπόρο και το χώμα μέχρι τον οίνο και τον αίνο και την αγάπη που φτάνει βαθειά στην καρδιά. Καθώς συνειδητοποιούσα τη σωματικότητά μου και την ένιωθα, γνώριζα πληρέστερα τις φυσικές διαδικασίες τις οποίες ο νους μου μόνο να θεωρεί μπορούσε.

Για λίγες μόνο σύντομες στιγμές, στραμμένος καθώς ήμουν στο γεγονός, η γη και ο κόσμος έγιναν προσωπικά και σχεσιακά. Ευχαριστία ανάβλυσε και ξεχείλισε από το κύπελο του εαυτού μου για κάθε ζωντανό πράγμα στην Κτίση που εξαρτάται απ’ αυτή την αγάπη για την ύπαρξή μας. Ένιωθα  μέρος και μέλος τους, ταυτοχρόνως ενωμένος με όλα.  Όταν το νερό γίνεται κρασί πιστοποιεί την αλήθεια ότι «ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος αλλ’ επί παντί ρήματι εκπορευομένω δια στόματος Θεού. Εντυπωσιακό.

Ασφαλώς, η πνευματική ευεξία περιλαμβάνει και αυτό το μάθημα: να αποφεύγω με συνέπεια να ικανοποιούμαι με το σκουπιδαριό ενός τρόπου βίου που αφ’ ενός αποκοιμίζει, αφ’ ετέρου παραμένει εξ ίσου ανίκανος να ξυπνήσει την καρδιά στη φωτεινότητα της ζωής. Ως αποτέλεσμα της πλαδαρής και παθητικής προσοχής συνυφασμένης με την αδυναμία να παραβλέψω την ανάγκη για άμεση ικανοποίηση, δε μαθαίνω να εκτιμώ και να υπολογίζω τις βαθύτερες λαχτάρες του ανθρώπινου πνεύματος, που κρύβονται κάτω από τη συνηθισμένη επιφάνεια των πραγμάτων. Χωρίς τη συγκέντρωση που νιώθει, αισθάνεται και θεωρεί με ενιαίο τρόπο, μου φαίνεται δύσκολο έως αδύνατο να χωνέψω το Πνευματικό Ψωμί που προσφέρεται καθημερινά στην ύπαρξή μου. Χωρίς αυτό πάλι, φαίνεται να μου λείπει το ενδιαφέρον για την Κτίση, ενδιαφέρον επαρκές για να μπορέσω να γευθώ και να δω ότι «αγαθός Κύριος» σε κάθε δεδομένη στιγμή. Δεν μπορώ να προσευχηθώ.

Ο δάσκαλός μου είχε δίκιο. Όταν δεχόμαστε την τροφή της ζωής μας με βαθύτερη προσοχή, η ψυχή τρέφεται και αναπτύσσεται, ενώ το εγώ απεκκρίνεται. Αν το χάσουμε αυτό, ως απλοί καταναλωτές, τρέφουμε τις προσωπικότητές μας, δυναμώνουμε τις εγωκεντρικές συνήθειές μας, δίνουμε ερεθίσματα στις ορέξεις μας και συνεχίζουμε να τονώνουμε το εγώ μας (και τις παθολογίες μας), ενώ ο σπόρος του προσώπου ή το εν δυνάμει «καθ’ ομοίωσιν» παραμένει εν υπνώσει μέσα μας. Μόνον όταν το εγώ παραδώσει την πρωτοκαθεδρία, μπορεί από τη θυσία του να τραφεί η ψυχή. Δεν αρκεί απλώς να καταναλώνουμε για να οικοδομήσουμε και να στηρίξουμε τη σωματική ζωή. Τρώγοντας «διακρίνοντες» το Σώμα του Κυρίου, μετουσιωνόμαστε. Τούτο μπορεί να παραβληθεί με είδος εξίσωσης  του Αϊνστάιν που περιγράφει πώς η κτιστή ουσία γίνεται το καταπίστευμα μιας άρρητης ευχαριστίας για μια ζωή αγιαζόμενη, κλώμενη και διαδιδόμενη δια την του κόσμου ζωήν. Μέσα απ’ αυτό το μυστήριο (του να δεχόμαστε να λάβουμε το ψωμί για την ύπαρξή μας), γινόμαστε ο εαυτός μας. 

Ερωτήσεις για συζήτηση

1. Πώς αντιλαμβάνομαι τον λόγο «Να εργάζεσαι σαν όλα να εξαρτώνται από σένα και να προσεύχεσαι σαν όλα να εξαρτώνται από τον Θεό;» Ισορροπούν αυτά τα δύο στη ζωή μου;
2. Πόσο ικανός είμαι να συγκεντρώνω τον εαυτό μου –σώμα, ψυχή και καρδιά- δια της προσοχής, ώστε να δέχομαι τη ζωή που προσφέρει ο Θεός στον κόσμο;
3. Στην Α’προς Κορινθίους (11:30), ο απόστολος Παύλος γράφει: «ο γαρ εσθίων και πίνων αναξίως κρίμα εαυτώ εσθίει και πίνει, μη διακρίνων το Σώμα του Κυρίου. Δια τούτο εν υμίν πολλοί ασθενείς και άρρωστοι και κοιμώνται ικανοί». Θα μπορούσε αυτό να ισχύει για τη ζωή ως σύνολο και όχι μόνο για την Ευχαριστία; Ποια είναι η δική μου εμπειρία από αυτό; 

* PhD Ποιμαντικής Συμβουλευτικής

ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο του " Βeing Bread ", μεταφρασμένο ἀπό τήν Πολυξένη Τσαλίκη.

πηγή: Aντίφωνο