 |
456
| |
| Ζητήστε πληροφορίες για το BizBiz ΠΡΙΝ διαβάσετε το άρθρο!! |
Η αποτροπαϊκή αξία του φτερωτού φαλλού Προφυλάσσει από τη βασκανία, απωθεί την κακή μαγεία, λειτουργεί ως φυλαχτό.
Μια ιδέα της Μύριαμ Φώτου που μας διέθεσε και τις φωτογραφίες από το γούρι του Μουσείου Μπενάκη
Όλα ξεκινούν από μια πεποίθηση που έρχεται από τα βάθη της αρχαιότητας, ότι δηλαδή η γυμνότητα δεν συμβολίζει μόνο τη γονιμότητα αλλά μπορεί να λειτουργεί και ως επιθετική σεξουαλικότητα αποκτώντας έτσι ως εικόνα αποτροπαϊκό χαρακτήρα.
Έτσι υπάρχουν γυναικείες θεότητες, όπως η Αστάρτη-Ιστάρ, που βάσισαν όλη τη δράση τους στη γυμνότητά τους: επιδεικνύοντάς την προκαλούν δέος, εκφοβίζουν τον θεατή, μας διδάσκουν από πολύ νωρίς ότι το σεξ είναι δύναμη.
Αντίστοιχα επιδεικνύεται η ανδρική σεξουαλικότητα που ασφαλώς μεταδίδει κατά βάση ένα μήνυμα ερωτικό, αλλά ενέχει και έναν χαρακτήρα αποτροπαϊκό: είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα των Ερμαϊκών στηλών που λειτουργούσαν σαν συνοριακοί λίθοι και οδοδείκτες στην αρχαία Ελλάδα αποδίδοντας ολόγλυφη την κεφαλή του Ερμή και ανάγλυφα τα γεννητικά του όργανα.
Ο φαλλός λειτουργεί ευρέως και ως αυτόνομο σύμβολο, ως pars pro toto, μέρος αντί του όλου. Ως σύμβολο λοιπόν προφυλάσσει από τη βασκανία, απωθεί την κακή μαγεία, λειτουργεί ως φυλαχτό για τον κάτοχό του. Προφανώς με αυτή τη λογική το Μουσείο Μπενάκη διάλεξε ένα από τα γούρια του για το 2013, σχεδιασμένο από την Αλεξάνδρα Τσουκαλά, να έχει το σχήμα του φτερωτού φαλλού.
Ο φαλλός αποδίδεται φτερωτός για να αποδοθεί συντομογραφικά η κοινή παρομοίωσή του με πτηνό. Στην Αρχαία Ελλάδα ο φτερωτός (και μή) φαλλός συνδέεται άρρηκτα με τη Διονυσιακή λατρεία. Προφανέστερο παράδειγμα οι μεγάλοι φαλλοί αφιερώματα στη Δήλο. Οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν ενθουσιωδώς το φτερωτό φαλλό και τον ονόμασαν fascinum, μια λέξη ετυμολογικά συγγενή με τη βασκανία.
Έχει μεγάλο ενδιαφέρον ότι οι Εστιάδες Παρθένες που κρατούσαν ζωντανή την ιερή φλόγα στο ναό της Εστίας στην Αγορά της Ρώμης είχαν στο σκευοφυλάκιο μαζί με άλλα ιερά αντικείμενα και τον fascinum populi Romani, προφανώς κάποιο ομοίωμα φαλλού που συνδεόταν άρρηκτα με την ιστορία και την τύχη της πόλης. Όχι τυχαία ο φαλλός ήταν το σύμβολο μιας θεότητας που προστάτευε τον γάμο και λεγόταν Mutinus Titinus.
Από τις πάμπολλες χρήσεις των φαλλικών απεικονίσεων, κυρίως σε λυχνάρια και κοσμήματα (ήταν δημοφιλή ως περίαπτα για αγοράκια), ξεχωρίζω ως πιο πρωτότυπο το tintinnabulum (μια ωραία ηχοποίητη λέξη), ένα αντικείμενο που κρεμούσαν σε κήπους και στις εισόδους σπιτιών και καταστημάτων. Είναι ο λεγόμενος μελωδός ή ανεμόκρουστο, ένα αντικείμενο με κρεμαστά στοιχεία ή κουδουνάκια που παράγει έναν γλυκό ήχο με το απαλό φύσημα του ανέμου.
Ετρουσκική τοιχογραφία από τον Τάφο του Ποντικού, 520 π.Χ.
***** Ο φτερωτός φαλλός του Φιλωνίδη κατευθύνεται προς την Ανεμώνη, αγνοώντας στιγμαία την Αυλητρίδα αριστερά του και μιά τρίτη ανώνυμη κυρία δεξιά του. Πώμα ερυθρόμορφης πυξίδας, 430-420 π.Χ., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
***** Μαρμάρινη ανάγλυφη πλάκα από την είσοδο σπιτιού στη Δήλο με την παιγνιώδη επιγραφή ΤΟΥΤΟ ΕΜΟΙ ΚΑΙ ΤΟΥΤΟ ΣΟΙ (αυτό για σένα κι αυτό για μένα), 1ος αι. π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Δήλου
***** Ρωμαϊκοί μικροί οστέινοι φτερωτοί φαλλοί, μάλλον κοσμήματα, ευρήματα λαθρανασκαφής, Μεγάλη Βρετανία
***** Ο φτερωτός φαλλός επιτίθεται στο κακό μάτι, ανάγλυφο, Leptis Magna Λιβύη
***** Ρωμαϊκό λυχνάρι από την Πομπηία, 1ος αι. μ.Χ.
***** Ρωμαϊκό λυχνάρι από την Πομπηία, 1ος αι. μ.Χ.
***** Ρωμαϊκό tintinabulum με κουδουνάκια, 1ος αι. μ.Χ., Βρετανικό Μουσείο
***** Ρωμαϊκό tintinabulum, 1ος αι. π.Χ.- 1ος αι. μ.Χ., Βρετανικό Μουσείο
ΠΗΓΗ : Περισσότερα: http://www.schizas.com/site3/index.php?option=com_content&view=article&id=57095:i-apotropaiki-aksia-toy-fterotoy-falloy&catid=39:omorfos-kosmos&Itemid=219#ixzz3S1ap0ck9
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου