Παρατηρώντας την φόρμα του αμπελιού (Vinus vinifera), καταλαβαίνουμε ότι πρόκειται για ιδιαίτερο φυτό. Κοιτώντας το σώμα του, στο κούτσουρο, τη κλιματσίδα, το σχήμα του φύλλου, τη σύνθεση του τσαμπιού αναγνωρίζουμε την διαφορά. Η ημιδιάφανη ρώγα του καρμπού περικλείει φώς μέσα στον λείο φλοιό -το δέρμα με τις φλαβονοειδής ουσίες και χρωστικές- με το ζελεδένιο γλυκό χυμό που φέρει στη μέση το κουκούτσι με την πολύτιμα συμπυκνωμένη πληροφορία και σύνθεση.
Η προτίμηση του στις ήπιες κλιματικές συνθήκες το προσάρμοσαν στην λεκάνη της Μεσογείου. Η «ορυκτή έκφρασή» του σταφυλιού μιλάει για την προέλευση από τόπους με ήλιο και πέτρα, Η συμβίωση του με τον άνθρωπο βοήθησε σημαντικά στην γνωστική πορεία του ανθρώπου, όπως αναφέρεται σε αρκετές γραφές ιδιαίτερα του τόπου μας
Τότε που η τροφή ήταν και θεραπεία το παραπάνω ερώτημα δεν είχε υπόσταση.
Το σταφύλι αποτελεί μια πλήρη τροφή ισοδύναμη με το μητρικό γάλα,
αλλά βέβαια μόνο για την περίοδο που ωριμάζει. Αργότερα ο γρήγορα ζυμωμένος χυμός, ο οίνος, ήταν ότι πιο καλύτερο μπορούσε να συντηρήσει ο άνθρωπος στην αρχαιότητα τον χειμώνα μέχρι την άνοιξη. Παράλληλα η χρήση του συνέβαλε στην εξύψωση του «εγώ», ώστε να τονισθεί ο άνθρωπος από την ομάδα και να έρθει στο άτομο.
Σήμερα έχουμε επιπλέον την δυνατότητα να διατηρούμε με ήπια μέσα τον χυμό του σταφυλιού, απολαμβάνοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φρέσκου σταφυλιού. ολόκληρο τον χρόνο.
Τελευταία, η επιμονή μας για επιστημονική έρευνα της διατροφικής αξίας των προϊόντων μας, ποσοτικοποίησε αρκετά ιδιαίτερα ευεργετικά χαρακτηριστικά του σταφυλιού -που παλαιότερα ήταν βιωματικά και ευανάγνωστα- αναδεικνύοντας στην γλώσσα της εποχής μας ότι
σταφύλι = θεραπεία.
Δεν έχει σημασία να μεταφέρουμε στο σήμερα τις αντισηπτικές και μακροβιοτικές ιδιότητες του κρασιού, γνωστές από την Αρχαία Ελλάδα. Όμως, σίγουρα έχει περισσότερη σημασία να φωτίσουμε μια σειρά από ήπιες προληπτικές θεραπείες παθήσεων, που στην εποχή μας πλέον σκιάζονται από την πανάκεια των μαζικών φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Στο σταφύλι και τον χυμό του μπορούμε να έχουμε μια σειρά από ευεργετικά συστατικά του φρέσκου σταφυλιού, ξεχωριστά από την αλκοόλη του κρασιού. Η διαδικασία της ψυχρής εκχύλισης της φρέσκιας ρόγας -που ακολουθούμε στην παραγωγή- ήπια βοηθάει να μεταφέρει μεγάλο αριθμό ευεργετικών ουσιών του στερεού τοιχώματος του φλοιού της ρώγας στο χυμό, εμπλουτίζοντας τον σε σωτήρια φλαβονοειδή. Εξάλλου 6 ποτήρια σταφυλοχυμού, αντιστοιχούν με 2 ποτήρια κρασιού στην πρόληψη καρδιακής νόσου, καθώς τα φλαβονοειδή του σταφυλιού είναι αυτά που προστατεύουν το κυκλοφοριακό μας σύστημα (1
Οι πολυφαινόλες, οι προανθοκυανίνες, οι κατεχίνες, η ρεσβερατόλη είναι φυτικά αντιβιοτικά που παράγουν τα φυτά για την άμυνα τους.
Στο ανθρώπινο οργανισμό έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς είναι αντιοξειδωτικές ουσίες, όπου σαν μέλη μίας μεγάλης οικογένειας φυτικών συστατικών -γνωστές ως φλαβανοειδή- συσχετίζονται με πολλούς τρόπους με την καλή υγεία καθώς περιλαμβάνουν δύο από τους μεγαλύτερους εξολοθρευτές της καρδιοπάθειας και του καρκίνου.
Προσφέρουν την ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση στα κύτταρα προστατεύοντας τα από την οξειδωτική καταστροφή -την γήρανση- αλλά και τις μεταλλάξεις των καρκινικών κυττάρων. Η δράση αυτή του συνόλου των φυσικών ουσιών του σταφυλιού είναι ακόμα μεγαλύτερη και από αυτή της βιταμίνης C και Ε.
Σε μια δημοσίευση ερευνητικών αποτελεσμάτων αποδείχθηκε ότι ο χυμός του σταφυλιού (της αμερικάνικης ποικιλίας Concord – παρόμοιας με τον ελληνικό ροζακί / ροδίτη) κατέχει την υψηλότερη θέση σε περιεκτικότητα ανά ποτήρι σε φυτικά αντιοξειδωτικά, ανάμεσα στους χυμούς και άλλα ποτά που εξετάστηκαν, περιλαμβανομένου και του κόκκινου κρασιού, του τσαγιού, το χυμό κοκτέιλ από βατόμουρα και άλλους χυμούς, όπως ο μηλοχυμός.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν από το Υπουργείο Γεωργίας της Αμερικής (USDA) και είναι μέρος μιας νέας τράπεζας δεδομένων των ερευνητών που ασχολούνται με τον ποσοτικό προσδιορισμό των θρεπτικών μικροστοιχείων στην ανθρώπινη τροφή (8).
Οι φλαβανοειδείς ουσίες στα φρούτα λαχανικά και χυμούς φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία από τον καρκίνο και τις καρδιοπάθειες, ενώ οι προανθοκυνίνες συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό στην πρόσληψη των φλαβανοειδών.
Μέχρι σήμερα ήταν δύσκολο να συγκρίνουμε τις σχετικές συγκεντρώσεις αυτών των θρεπτικών μικροστοιχείων σε συνήθεις τροφές και έτσι αυτή η τράπεζα πληροφοριών είναι ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση
Ο χυμός του σταφυλιού βρίσκεται λοιπόν στην κορφή της λίστας καθώς περιέχει 124 mg προανθοκυανιδών ανά 8 ούγιες σερβιριζόμενης ποσότητας, ενώ το κόκκινο κρασί έχει 91 milligrams / ανά 5 ούγιες, το κοκτέιλ βατόμουρο κράνα (cranberry) 55 mg ανά 5 ούγιες, το τσάι 32 mg ανά 8 ούγιες και ακολουθεί ο μηλοχυμός 7 mg ανά 12 ή / και 8 ούγιες. Τα δεδομένα αυτά ενισχύουν παλαιότερη μελέτη που εντόπισε διπλάσια ποσότητα αντιοξειδοτικών στο χυμό του σταφυλιού (ποικιλία Concord) από τον χυμό πορτοκαλιού, μήλου, γκρέιπφρουτ ή της τομάτας. (7)
Υπάρχουν πλέον αρκετές προκαταρκτικές και πειραματικές ενδείξεις όπου η ρεσβερατόλη του σταφυλιού μπορεί να καταστέλλει τη σύνθεση ελευθέρων ριζών, αναχαιτίζοντας έτσι την συχνότητα ανάπτυξης του καρκίνου μειώνοντας επίσης τη φλεγμονή. Εργαστηριακές έρευνες εντόπισαν ότι ο χυμός σταφυλιού αναστέλλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων αποτρέποντας την σύνθεση οιστρογόνων. (6) Η υψηλή συγκέντρωση της θηλυκής αυτής ορμόνης είναι αιτία σειράς παθήσεων, αυξάνεται από την συχνή κατανάλωση κρέατος καθώς περιέχεται σε μεγάλη ποσότητα στα εκτρεφόμενα ζώα
Στην δεκαετία του 1920 η γιατρός J. Brant (2) στην Νοτ. Αφρική αποτύπωσε στο βιβλίο της την μέθοδο θεραπείας της ίδιας από τον καρκίνο στομάχου και τη μεγάλη αξία των σταφυλιών και του χυμού τους, στη θεραπεία σοβαρών ασθενειών.
Από τότε γιατροί και φυσιοθεραπευτές σ’ όλο τον κόσμο συστήνουν και εφαρμόζουν τη “Σταφυλοθεραπεία” ατομικά και σε οργανωμένα κέντρα για την αποτοξίνωση του οργανισμού και τη θεραπεία πολλών χρόνιων ασθενειών όπως αιμορροΐδες, ηπατικές παθήσεις, παχυσαρκία, έλκος, καρκίνος, αλλά και την βελτίωση της υγείας με αποτοξίνωση.
Εργαστηριακές μετρήσεις αναφέρουν ότι η ρεσφερατόλη, ουσία του κόκκινου σταφυλιού και του κρασιού βελτιώνει κατά 30 % την αιμάτωση του εγκεφάλου μειώνοντας κινδύνους εμφράγματος (4) Επίσης προστατεύουν τον εγκεφαλικό ιστό από οξείδωση και άτομα που λαμβάνουν βιοφλαβονοειδή συχνά αναφέρουν βελτιωμένη πνευματική διαύγεια.
Ενας άλλος ερευνητής ο Δρ. John Folts της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστήμιου του Ουισκόνσιν, ο οποίος μελέτησε τα ευεργετικά αποτελέσματα στην καρδιοαγγειακή υγεία σημειώνει: «Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίσουν αυτό που ήδη γνωρίζαμε για τα πιθανά προτερήματα του χυμού σταφυλιού της ποικιλίας Concord. Σε προκαταρκτικές μελέτες μείωνε την ικανότητα των αιμοπεταλίων να συσσωματώνονται, επιβραδύνοντας την οξυγόνωση του LDI ή της κακής χοληστερόλης, ενώ ενδυναμώνει την ελαστικότητα των αρτηριών και μειώνει την πίεση»
Η αντιφλεγμονώδης δράση του είναι γνωστή από την δεκαετία του 1950 καθώς αναστέλλουν την απελευθέρωση της ισταμίνης και προσταγλανδίνης που προκαλούν την φλεγμονή. Αποτρέπουν τα οιδήματα και μειώνουν τον πόνο (12) Επίσης τα φλαβονονοειδή του σταφυλιού βοηθούν την επούλωση των ελκών μειώνοντας την έκκριση ισταμίνης που προκαλούν τα έλkη και το στρες
Εάν αναζητήσετε στο διαδίκτυο την λέξη «Σταφυλοθεραπεία» θα συγκέντρωσε σημαντικές πληροφορίες στα ελληνικά για την χρήση του σταφυλιού, ερευνητικά άρθρα αλλά και εφαρμογές, πολλές από τις οποίες είναι εντυπωσιακές (11). Καλύτερα τεκμηριωμένη πληροφορία υπάρχει στα αγγλικά, ψάχνοντας «Grape Cure»
Η «σταφυλοθεραπεία» είναι δημοφιλής καθώς οι περισσότεροι την προσεγγίζουν περιοδικά, κύρια για την αποτοξινοτική δράση της ή / και για απώλεια βάρους την περίοδο που υπάρχει φυσικό σταφύλι (10). Παρασκευάσματα από τον φλοιό και το κουκούτσι του σταφυλιού είναι διαθέσιμα μοντέρνα συμπληρώματα διατροφής.
Με τον όρο «σταφυλοθεραπεία» εννοούμε την απόλυτη μονοδίαιτα από σταφύλια. Τίποτε άλλο. Ούτε γάλα, ούτε καφέ, τσάι ή πορτοκαλάδα. Μόνο σταφύλια συνήθως για δυό –μέρες την εβδομάδα / μήνα. Προσοχή όμως, μόνον σταφύλι ή χυμό και τίποτε άλλο. Θέλει προσοχή στην αρχή / είσοδο της και στο τέλος στην σταδιακή επαναφορά των τροφών Περισσότερες μέρες συνίστανται αναλόγως τις περιπτώσεις. Νερό, αν υπάρχει δίψα, αλλά είναι σημαντική η ποιότητά του, καθώς με την σταφυλοθεραπεία συνήθως δεν διψάμε, αφού το σώμα εφοδιάζεται με το θαυμάσιο φυτικό νερό που περιέχουν άφθονο τα σταφύλια και που συντελεί στην αποτοξίνωση του οργανισμού.
Κατά την σταφυλοθεραπεία τα ούρα ίσως αλλάξουν χρώμα, καθώς δουλεύουν εντατικά το συκώτι και τα νεφρά, απορρίπτονται από τον οργανισμό τοξίνες, άλατα και τα ξένα στοιχεία. Πολλές φορές με τη διάρροια αποκαθαρίζεται γρηγορότερα όλο το πεπτικό σύστημα από ουσίες που μπορεί να γίνονται αιτία. ασθενειών. (10)
Μια η φαινομενική αυτή αδυναμία – μεγαλύτερη για τους υπέρβαρους – προέρχεται από το ότι ο οργανισμός συγκεντρώνει και εντείνει τις όλες προσπάθειές του στην εσωτερική εργασία του αυτοκαθαρισμού, της απορρίψεως των νεκρών κυττάρων και της ανάπλασης, γράφει ο Ηλίας Πέτρου σε μια εκτεταμένη περιγραφή των πλεονεκτημάτων της σταφυλοθεραπείας. (10)
Η συστηματική σταφυλοθεραπεία θα διώξει κάθε σωματική και πνευματική τεμπελιά. Την νωθρότητα και την ανορεξία, που είναι οι προάγγελοι της ασθένειας, θα την αντικαταστήσουν η ευεξία και την όρεξη για δουλειά και ζωογόνο κίνηση.
Η τακτική χρήση του σταφυλοχυμού έχει πλέον εισαχθεί σε αρκετές σχολές, παρόλο ακολουθούν διαφορές τεχνικές διατροφικής αυτοκαθάρισης
Βέβαια ο χυμός σταφυλιού, καλύτερα βιολογικός -απαλλαγμένος από χημικά, φάρμακα, ώστε να μην βιοσυσσωρεύει οργανισμός τουλάχιστο αυτήν την περίοδο- αλλά και χωρίς προσθήκες ζάχαρης, χρωμάτων κλπ. εάν είναι τυποποιημένος, αποτελεί ένα άριστο αναψυκτικό όλο τον χρόνο για παιδιά, ηλικιωμένους, αθλητές που θέλουν να προσλάβουν την φυσική ευεργετική δράση του σταφυλιού, διαχωρίζοντας την από αυτή του αλκοόλ.
πηγες
* O Δ. Γεώργας είναι βιοκαλλιεργητής αμπελουργός – οινοποιός στα Μεσόγεια, όπου η οικογένεια του ζει και καλλιεργεί για περισσότερο από 380 χρόνια. Email : info@geowines.gr
Βιβλιογραφία – Πηγές
(1) Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία (1955) περιοδικό «Circulation»
(2) Johanna Brant (1995 ) Σταφυλοθεραπεία (βιβλίο στα ελληνικά) εκδόσεις Διόπτρα
(3) Γιάγκος Μ. Καράβης (1955) Σταφυλοθεραπεία (σύγγραμμα ιατρού – βελονιστή)
(4) Resveratrol, a compound found in grapes, red wine and peanuts, can improve blood flow in the brain by 30 per cent, thereby reducing the risk of stroke, according to the results of a rat study. Researchers at the National Taiwan Normal University and the National Chia-Yi University report (‘Αρθρο στα αγγλικά 3/5/2006)
(5) Stephen Daniells (2006) – Red grape juice improved cholesterol levels and inflammatory markers associated with heart disease, reports research from Spain. (άρθρο στα αγγλικά 21/07/2006)
(6) Concord grape juice and grape extract may reduce the size of breast cancer tumors and inhibit further growth. The animal study was conducted on rats and found a 28-36% reduction in tumor mass size and a 45-65% reduction in the number of tumors in the rats. Study conducted by researchers at the University of Illinois at Urbana-Champaign, Article in Minutes of the Harvard Medical School conference 2006
(7) Grape Juice has more Antioxidant than any other juices
http://www.foodingredientsfirst.com/newsmaker_article.asp?idNewsMaker=6760&fSite=AO545 http://www.medicalnewstoday.com/medicalnews.php?newsid=15553
(8) Αμερ.Υπουργείου Γεωργίας (USDA) Πλήρης τράπεζα δεδομένων 2004 http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/Data/PA/PA.html
(9) Jess Halliday (2005) – Grape boost to women’s heart health – The heart health benefits of grape polyphenols have come under the spotlight again, with a new study indicating that they can reduce certain key risk factors for coronary heart disease in women, 27/07/2005
(10) Ηλίας Πέτρου (2006) Τροφή και υγεία / Φυσική υγιεινή
http://biostore-aloa.blogspot.com/2006/05/blog-post_11.html
(11) Αν. Τζώγα, Φαρμακοποιός (2001) “Το κρασί στις θρησκείες του κόσμου” Πρακτικά εκπ. Τριημέρου Ελλ. Εταιρ. Εθνοφαρμακολογίας: «Οι Ιατρικοί Οίνοι – Vina Medicata» Νάουσα, 14-16/ 9/2001
(12) Ν.Βλασσόπουλος, Φαρμακοποιός (2001) “Vitis vinifera – Θεραπευτικές ιδιότητες” Πρακτικά εκπ. Τριημέρου της Ελλ. Εταιρ. Εθνοφαρμακολογίας: «Οι Ιατρικοί Οίνοι – Vina Medicata» Νάουσα, 14-16 Σεπτεμβρίου 2001 http://www.iama.gr/ethno/naousa/ziwga.htm